Με αφορμή την επιτυχία της ταινίας Still Alice θα καταπιαστούμε με τη νόσο Αλτσχάιμερ. Πρόκειται για την πιο κοινή μορφή άνοιας που σταδιακά επιδεινώνεται με το χρόνο. Περιγράφηκε αρχικά από το Γερμανό ψυχίατρο και νευροπαθολόγο Αλοΐσιο Αλτσχάιμερ το 1906 (εξ ‘ού και το όνομα). Γενικά εντοπίζεται στους ανθρώπους πάνω από 65 ετών αν και λιγότερο συχνά το πρόωρο Αλτσχάιμερ μπορεί να εμφανιστεί και πριν τα 50. Οι αιτίες της νόσου Alzheimer δεν είναι εν πολλοίς γνωστές. Φαίνεται ότι το οικογενειακό ιστορικό αποτελεί παράγοντα κινδύνου για τη νόσο. Συνήθως το πρώτο σύμπτωμα στη νόσο του Alzheimer είναι η έκπτωση στην πρόσφατη μνήμη, η οποία εκδηλώνεται με επανάληψη ερωτήσεων και αδυναμία ανάκλησης της θέσης κάποιου αντικειμένου. Άλλα πρώιμα συμπτώματα είναι τα γλωσσικά προβλήματα, η δυσκολία στην εκτέλεση εργασιών που απαιτούν κάποια σκέψη, η αφηρημένη σκέψη ή κρίση και η απώλεια των κοινωνικών δεξιοτήτων. Το πρώτο στάδιο ονομάζεται πρώιμο ή ήπιο Αλτσχάιμερ και διαρκεί κατά μέσο όρο 2 έως 4 χρόνια.
Καθώς η ασθένεια επιδεινώνεται, τα συμπτώματα γίνονται περισσότερο έκδηλα και παρεμβαίνουν στην ικανότητα φροντίδας του εαυτού. Οι ασθενείς αποπροσανατολίζονται χρονικά και αργότερα χωρικά. Αυτό γίνεται αντιληπτό από τους συγγενείς γιατί δεν ξέρουν τι μέρα της εβδομάδος είναι, πόσο του μήνα έχουμε, τι μήνα, τι έτος. Συνήθως ο χωρικός αποπροσανατολισμός έπεται του χρονικού. Στο δεύτερο στάδιο ο λόγος γίνεται τρεμάμενος και χάνεται ο συντονισμός των κινήσεων. Υπάρχει αυξημένη δυσκολία στην εκτέλεση βασικών εργασιών, όπως προετοιμασία γευμάτων, επιλογή κατάλληλων ρούχων και οδήγηση. Σ΄αυτό το στάδιο εκδηλώνεται επιθετική & βίαιη συμπεριφορά, παρουσία αυταπατών και παραισθήσεων.
Κατά το τελευταίο στάδιο της νόσου, το οποίο διαρκεί από ένα έως τρία χρόνια, ο πάσχων χρειάζεται υποστηρικτικό δίκτυο γιατί βρίσκεται σε σοβαρή αποδιοργάνωση. Δεν είναι σε θέση να εκτελέσει ούτε τις απλούστερες πράξεις χωρίς βοήθεια. Η ομιλία μειώνεται σε απλές φράσεις ή ακόμα και μεμονωμένες λέξεις, οδηγώντας τελικά στην πλήρη απώλεια της γλωσσικής ικανότητας. Υπάρχουν προβλήματα σύγχυσης για το παρελθόν αλλά και το παρόν, κατάποσης, ακράτειας και ελέγχου του εντέρου, απώλειας βάρους/κρίσης , ακόμη και ακινησίας.
Αντιμετώπιση
Δυστυχώς είναι μία ασθένεια μη θεραπεύσιμη, εκφυλιστική . Τα περισσότερα φάρμακα που χρησιμοποιούνται στοχεύουν στην επιβράδυνση του ρυθμού επιδείνωσης των συμπτωμάτων. Όσο νωρίτερα γίνει η διάγνωση της νόσου, τόσο καλύτερα είναι και τα αποτελέσματα της θεραπείας . Μπορεί ο ασθενής να κρατήσει τις νοητικές του λειτουργίες σε καλή κατάσταση για μεγάλο χρονικό διάστημα. Βέβαια τα τελευταία έτη διεξάγεται μεγάλη ερευνητική προσπάθεια με στόχο την ανεύρεση περισσότερο αποτελεσματικών θεραπειών και υπάρχει μεγάλη αισιοδοξία στον επιστημονικό χώρο. Μέχρι τότε το κλειδί για την αποτελεσματική αντιμετώπιση της νόσου είναι η έγκαιρη διάγνωσή της.