Πόσο καλοί οδηγοί είμαστε; Ακόμη κι όταν κάποιος οδηγεί με ασφάλεια, σύμφωνα με τις συνθήκες του δρόμου και μέσα στα καθορισμένα όρια ταχύτητας, προβλέποντας πιθανές ενέργειες άλλων στο δρόμο και αφήνοντας επαρκή απόσταση από το όχημα που προπορεύεται, πάντα υπάρχουν περιθώρια διόρθωσης λαθών που σχετίζονται με την ασφάλεια στο δρόμο. Η έρευνα έχει δείξει ότι η καλή οδήγηση είναι ταυτόσημη με την ασφαλή οδήγηση.
Οι ετήσιες στατιστικές για τα τροχαία ατυχήματα στους ελληνικούς δρόμους δείχνουν μια αξιοσημείωτη μείωση των θυμάτων: τον πρώτο χρόνο της νέας χιλιετίας είχαν χάσει τη ζωή τους πάνω από 2.000 άνθρωποι, ενώ το έτος 2014 ο αντίστοιχος αριθμός ήταν 865 νεκροί. Μια αναμφίβολα θετική εξέλιξη, η οποία οφείλεται στη βελτίωση των οδικών υποδομών, των οχημάτων αλλά και της οδηγικής παιδείας, όμως παρόλα αυτά οι απώλειες παραμένουν μεγάλες.
Οι σημαντικότερες αιτίες για τα σοβαρά τροχαία ατυχήματα καταγράφονται στις στατιστικές της αστυνομίας και, όσον αφορά στον ανθρώπινο παράγοντα, σχετίζονται με σοβαρές παραβάσεις του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας. Υπάρχουν, όμως, και παραβάσεις ή παραλείψεις που δε φαίνονται στις στατιστικές γιατί είναι δύσκολο να διαπιστωθεί η απευθείας σύνδεσή τους με ένα ατύχημα ή διότι δεν είναι η βασική αιτία του τροχαίου ατυχήματος. Ωστόσο, όσο κι αν πολλοί οδηγοί δεν τις θεωρούν σοβαρές, είναι κάθε άλλο παρά αθώες κι έχουν το δικό τους μερίδιο στους τραυματισμούς και τους θανάτους που σημειώνονται στους δρόμους.
Μιλήσαμε με τον κο Γιώργο Κροντήρη, υπεύθυνο του Κλάδου Ασφάλισης Οχημάτων της εταιρίας AIG, ο οποίος ανέφερε σχετικά: «Είναι γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια έχει πραγματοποιηθεί μια συγκροτημένη προσπάθεια από την πολιτεία και τους φορείς με σκοπό να επιτευχθεί η μείωση των τροχαίων ατυχημάτων. Για παράδειγμα, η λήψη αυστηρότερων μέτρων με επιβολές ποινών στους παραβάτες και η πιο συνεπής ενημέρωση του κοινού για σχετικά θέματα έχουν συντελέσει στον περιορισμό των τροχαίων περιστατικών. Αναμφίβολα βέβαια, οι οδηγοί οφείλουν να συμμορφώνονται πλήρως με τους κανόνες οδικής κυκλοφορίας (ΚΟΚ) και μπορούν να ευαισθητοποιηθούν ακόμα περισσότερο σε θέματα οδικής ασφάλειας, αποφεύγοντας λάθη που μπορούν να στοιχίσουν ακόμα και ανθρώπινες ζωές. Στο πλαίσιο αυτό, η AIG προσπαθεί από τη δική της πλευρά να δώσει ένα ακόμα κίνητρο στους οδηγούς που κινούνται με ασφάλεια, επιβραβεύοντας την οδηγική τους συμπεριφορά με σημαντική έκπτωση στα ασφάλιστρά τους (έκπτωση προσεκτικού οδηγού)».
Ζώνες ασφαλείας στα πίσω καθίσματα
Οι Έλληνες οδηγοί, στην πλειονότητά τους, φορούν πλέον τη ζώνη ασφαλείας κι αυτό είναι σίγουρα μια πρόοδος σε σχέση με ό,τι συνέβαινε όχι πολύ πιο παλιά – έστω κι αν, σε κάποιο βαθμό, η συμμόρφωσή τους οφείλεται στους ηλεκτρονικούς βομβητές των σύγχρονων αυτοκινήτων που υπενθυμίζουν την αναγκαιότητα εφαρμογής της ζώνης. Δυστυχώς, οι περισσότεροι επιβάτες που κάθονται στα πίσω καθίσματα δεν έχουν ακόμη συνηθίσει να φορούν τη ζώνη ασφαλείας, θεωρώντας ότι προστατεύονται από τα εμπρός καθίσματα. Πρόκειται για μεγάλη πλάνη: η δύναμη ακόμη και μιας μικρής σε ένταση σύγκρουσης είναι τόσο ισχυρή ώστε πολύ συχνά τα σώματα όσων κάθονται πίσω χωρίς ζώνη να προσκρούουν με δύναμη στο εμπρός παρμπρίζ και σπάζοντας το να πετάγονται από το αυτοκίνητο.
Παιδικά καθίσματα
Επίσης ένας τομέας στον οποίο υπάρχει βελτίωση, αν και κάθε χρόνο πολλά παιδιά τραυματίζονται ή χάνουν τη ζωή τους σε τροχαία ατυχήματα. Η σημαντικότερη αιτία αυτού είναι η έλλειψη χρήσης παιδικού καθίσματος στο αυτοκίνητο, ακόμα και σε αποστάσεις μικρότερες των 5 χλμ. Όλα τα παιδιά μέχρι την ηλικία των 13 ετών, πρέπει να ταξιδεύουν σε ειδικού τύπου παιδικά καθίσματα, εγκεκριμένα από την Ε.Ε., τα οποία πρέπει να είναι σωστά προσδεδεμένα στη μέση του πίσω. Δεν είναι σπάνιες οι εικόνες παιδιών που «περιφέρονται» μέσα στο αυτοκίνητο, βγάζουν τα χέρια τους ή τα κεφάλια τους έξω από τα παράθυρα ή κάθονται χωρίς προστασία στην αγκαλιά ενός ενήλικα γιατί ο οδηγός «δεν τρέχει» με ενδεχόμενο αποτέλεσμα σε περίπτωση σύγκρουσης, ακόμη και τα 30 χλμ./ ώρα να αποβούν μοιραία.
Χρήση τηλεφώνου
Η ευρεία πλέον διαδεδομένη χρήση των λεγόμενων «smartphones» κάνει ακόμη λιγότερο «έξυπνη» την οδηγική συμπεριφορά καθώς η χρήση τέτοιων συσκευών από τους οδηγούς, οι οποίοι δεν αρκούνται απλά και μόνο σε κάποιο τηλεφώνημα (το οποίο αποτελεί έτσι κι αλλιώς παράβαση του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας κατά τη διάρκεια της οδήγησης) συχνά επεκτείνεται και στον έλεγχο της ηλεκτρονικής τους αλληλογραφίας καθώς και την ανάγνωση περιεχομένου από το Internet. Η χρήση smartphones στην οδήγηση είναι από τις μεγαλύτερες σύγχρονες προκλήσεις που αντιμετωπίζει η οδηγική ασφάλεια και οι επιπτώσεις της είναι ήδη πολύ σοβαρές.
Οδήγηση στη Λ.Ε.Α.
Η κίνηση στη Λωρίδα Έκτακτης Ανάγκης (η δεξιά λωρίδα των αυτοκινητόδρομων που «απομονώνεται» με συνεχή διαγράμμιση) επιτρέπεται μόνο στα οχήματα άμεσης βοήθειας για να φθάσουν γρήγορα στον τόπο που κλήθηκαν λόγω έκτακτης ανάγκης. Πολλοί οδηγοί στην Ελλάδα συνηθίζουν να κινούνται στη Λ.Ε.Α. ιδιαίτερα σε ώρες αιχμής, ακυρώνοντας το σκοπό για τον οποίο υφίσταται: την παροχή άμεσης βοήθειας.
Στάθμευση στις γωνίες των δρόμων
Πολύ συνηθισμένο φαινόμενο στις πόλεις και μια παράβαση που δε θεωρείται ιδιαίτερα σημαντική. Όμως, εκτός από το ότι συνιστά αντικοινωνική συμπεριφορά, εμποδίζοντας τη διάβαση πεζών και ατόμων με ειδικές ικανότητες, δυσχεραίνει την ορατότητα των οδηγών και αυξάνει τον κίνδυνο να συμβεί σοβαρό ατύχημα.
Η λίστα με όσα κάνουμε ή παραλείπουμε στο δρόμο με αποτέλεσμα να αυξάνεται η πιθανότητα ενός ατυχήματος είναι εκτενής. Το ίδιο ισχύει και για τους παράγοντες που δεν σχετίζονται με τον οδηγό, αλλά με το όχημά του. Είναι καλά συντηρημένο; Γίνονται οι τακτικοί έλεγχοι που προβλέπονται, ιδιαίτερα σε νευραλγικά σημεία όπως τα φρένα και τα λάστιχα; Είναι ασφαλισμένο σε μια αξιόπιστη ασφαλιστική που δεσμεύεται για την κάλυψή του σε περίπτωση ατυχήματος; Διότι η πιθανότητα να εμπλακούμε σε ατύχημα μπορεί να μειωθεί πολύ, αλλά όχι και να εκμηδενιστεί. Και να θυμάστε: η καλή οδήγηση είναι ταυτόσημη με την ασφαλή οδήγηση.