Στον Γάλλο Ζακ Οντιάρντ για το “Dheepan” ο Χρυσός Φοίνικας – Το Μεγάλο Ειδικό Βραβείο Επιτροπής στον «Γιο του Σάουλ» – Βραβείο σκηνοθεσίας στον Κινέζο Hou Hsiao-hsien για τον «Δολοφόνο»
Έκπληξη αποτέλεσε η φετινή απονομή του Χρυσού Φοίνικα των Καννών, καθώς νικητής αναδείχθηκε ο Γάλλος Ζακ Οντιαρντ με το “Dheepan”. Η Λετίσια Κάστα απένειμε το βραβείο των Κριτών (Jury Prize), το Ειδικό Βραβείο του Φεστιβάλ, το «βραβείο της παρηγοριάς», όπως συνηθίζεται να λέγεται, στον Γιώργο Λάνθιμο.
Το Μεγάλο Ειδικό Βραβείο Επιτροπής κέρδισε ο «Γιος του Σάουλ», του Ούγγρου σκηνοθέτη Λάζλο Νέμες.
Το βραβείο σκηνοθεσίας κέρδισε ο Κινέζος Hou Hsiao-hsien για τον «Δολοφόνο».
Το βραβείο ανδρικής ερμηνείας στον Βίνσεντ Λίντον για την τανία “The Measure of a Man”.
Το βραβείο γυναικείας ερμηνείας μοιράστηκαν η Αμερικανίδα Ρούνι Μάρα για το «Κάρολ» και η Γαλλίδα Εμμανουέλ Μπερκό για το «Ο Βασιλιάς μου».
Το βραβείο σεναρίου, το πρώτο που ανακοινώθηκε από τον Τζόελ Κοέν, που μαζί με τον αδερφό του Ίθαν προεδρεύουν της επιτροπής πήγε στον Μεξικανό Μισέλ Φράνκο, για την ταινία του Chronic, που γυρίστηκε στις ΗΠΑ.
Με τα «μικρά» βραβεία ξεκίνησε λίγα λεπτά μετά τις 8 το βράδυ η τελετή απονομής των βραβείων του 68ου Φεστιβάλ Καννών. Το Βραβείο Πρωτοεμφανιζόμενου πήγε στην τανία La Tiera Y La Sombra του Σεζάρ Αουγκούστο Ασεβέδο από την Κολομβία, ενώ ο Χρυσός Φοίνικας για μικρού μήκους ταινία στο “Waves ’98” από τον Λίβανο. Τιμητικό βραβείο παρέλαβε για την προσφορά της η Γαλλίδα σκηνοθέτις της Nouvelle Vague Ανιές Βαρντά.
Τι έλεγαν τα προγνωστικά
Ο Γιώργος Λάνθιμος υπερτερεί στα εξής σημεία: Είναι φρέσκος. Είναι νέος. Η οπτική του είναι διαφορετική όλων των άλλων. Το φεστιβάλ πάντα διψούσε για «νέο αίμα». Η ταινία του εκπέμπει δόσεις μαύρου, σαρκαστικού χιούμορ και είναι αγγλόφωνη. Το καστ κυρίως βρετανικό (Κόλιν Φάρελ, Ρέιτσελ Βάις). Και πάνω απ όλα το επιμύθιο του «Αστακού» είναι της μόδας. Πλαγίως, λέει, όλα τα συστήματα και αντισυστήματα είναι καταπιεστικά και απάνθρωπα. Λειτουργούν με αυστηρούς, μονολιθικούς δογματικούς κανόνες. Μετατρέπουν τον άνθρωπο σε ζωντανή μηχανή!
Τι μένει; Μόνο το Ατομο. Ως προσωπικότητα. Και φυσικά τα αισθήματα. Η Αγάπη προς τον άλλον. Και η φυγή από το σύνολο προς την μοναχικότητα. Παρέα με το ταίρι του και τους φίλους τους. Ο μικρόκοσμος μέσα στον μεγάλο, καταπιεστικό, βασανιστικό, μηχανικό κόσμο!
Αντίπαλοι του Λάνθιμου ο επίσης νέος ο Ούγγρος Λάζλο Νέμες με το σκληρό χρονικό μαζικής «εξαέρωσης» των Εβραίων στο Αουσβιτς «Ο γιος του Σάουλ»
Ο αμερικανός Τοντ Χέινς με το «Κάρολ». Ο Ιταλός Πάολο Σορεντίνο με το «Youth» και ο Κινέζος Χου Χσιάο Χσιέν με τον «Δολοφόνο»
Τα πιθανότερα σενάρια
Ενα από τα πιθανά σενάρια είναι ότι οι τρεις πρώτοι (Λάνθιμος, Νέμες, Χέινς) θα λάβουν τρία μεγάλα βραβεία. Γιατί τους ενώνει ένας κοινός παρανομαστής: Η διαχρονική καταπίεση του Ανθρώπου. Ο Νέμες για την γενοκτονία των Εβραίων. Ο Χέινς για την καταπίεση των παράνομων (τότε την δεκαετία του πενήντα) ομοφυλόφιλων. Και ο Λάνθιμος για την σημερινή «βελούδινη» καταπίεση του σύγχρονου Δυτικού Ανθρώπου!
Πιθανό σενάριο είναι Λάνθιμος με Λάζλο Νέμες να μοιραστούν τον Χρυσό Φοίνικα. Πράγμα που θα ικανοποιήσει τόσο τους Ευρωπαίους (ο Νέμες από Ουγγαρία) όσο και τους αδελφούς Τζόελ και Ιθαν Κόεν που είναι εβραίοι. Και που σε μια συνέντευξη είχαν αποκαλύψει ότι θεωρούσαν «κακή» την ταινία του βραβευμένου με Οσκαρ Ρομπέρτο Μπενίνι «Η ζωή είναι ωραία». Λέγοντας «κανείς δεν δικαιούται να κάνει πλάκα με ένα τέτοιο θέμα»!
Η σύνθεση της Κριτικής Επιτροπής, με δύο Προέδρους (για πρώτη φορά στα χρονικά όλων των φεστιβάλ) τους Τζόελ και Ιθαν Κόεν. Λαμβάνουν μέρος η Ρόκια Τραόρε από Μάλι, ο σκηνοθέτης Γκιγιέρμο Ντε Τόρο από Μεξικό, η ηθοποιός Σιένα Μίλε από Αγγλία, ο νεαρός Γαλλο-καναδός σκηνοθέτης Χαβιέ Ντολάν, ο Τζέικ Γκίλενχααλ από ΗΠΑ και η γαλλίδα ηθοποιός Σοφί Μαρσό!
Πάντως η συνεδρίαση της Κριτικής Επιτροπής είχε ολοκληρωθεί από χτες Σάββατο βράδυ. Και φυσικά μέχρι την αποψινή ανακοίνωση των αποτελεσμάτων αποτελεί επτασφράγιστο μυστικό!
Ο δρόμος προς τον Φοίνικα άνοιξε από τον Αγγελόπουλο
Θυμίζω ότι στις ανακαλύψεις του φεστιβάλ των Καννών (με νέους, για την εποχή τους σκηνοθέτες) ήταν ο Χρυσός Φοίνικας στην ταινία του «Σεξ ψέματα και βιντεοταινίες» του Στίβεν Σόντερμπεργκ (1989). Επίσης στο «Pulp Fiction» του Κουέντιν Ταραντίνο (1994) και φυσικά στους ίδιους τους Κόεν το 1991 για το «Μπάρτον Φινκ» (1991)
Θυμίζω ακόμα ότι μοναδική φορά που η Ελλάδα τιμήθηκε με τον Χρυσό Φοίνικα ήταν το 1998 για το «Η αιωνιότητα και μια μέρα» του Θόδωρου Αγγελόπουλου.
Οτι επίσης τρία χρόνια πριν (δηλαδή τον Μάιο του 1995) ο Αγγελόπουλος με «Το βλέμμα του Οδυσσέα» κέρδισε το Μεγάλο Ειδικό Βραβείο της επιτροπής, χάνοντας τον Χρυσό Φοίνικα από το «Underground» του Εμίρ Κουστουρίτσα!
Θυμίζω ότι σ εκείνο το φεστιβάλ του 1995 ο Αγγελόπουλος σηκώθηκε και είπε «περίμενα να πάρω τον Χρυσό Φοίνικα». Δήλωση που δημιούργησε σκάνδαλο. Ειδικά προς την Πρόεδρο της Επιτροπής Ζαν Μορό. Που στο παρελθόν είχε πρωταγωνιστήσει σε ταινία του Αγγελόπουλου (Το μετέωρο βήμα του πελαργού)
Θυμίζω ότι ο Αγγελόπουλος έχασε την ευκαιρία να πάρει Χρυσό Φοίνικα, όταν το 1975 η ελληνική κυβέρνηση υπό Κωνσταντίνο Καραμανλή αρνήθηκε να προβληθεί «Ο θίασος» ως επίσημη ελληνική συμμετοχή!
Και τέλος θυμίζω ότι ο «Κυνόδοντας» του Γιώργου Λάνθιμου, το 2009, όχι μόνο κέρδισε το πρώτο βραβείο του παράλληλου προγράμματος του φεστιβάλ των Καννών «Ενα κάποιο βλέμμα» αλλά και ένα χρόνο αργότερα βρέθηκε στην λίστα των πέντε υποψηφίων για το Οσκαρ καλύτερης ξενόγλωσσης παραγωγής.
Τέλος, από τις παράλληλες επιτροπές βραβείων, ο Λάζλο Νέμες με τον «Γιο του Σάουλ» κέρδισε το βραβείο της διεθνούς Κριτικής (Fipresci) και ο Ιταλός Νάνι Μορέτι με την συγκινητική «Μητέρα μου» το Οικουμενικό βραβείο της Καθολικής Εκκλησίας!