Με αφορμή την σοκαριστική ιστορία που μας έστειλε η αναγνώστρια μας, εντρυφήσαμε παραπάνω στο ευαίσθητο θέμα της παιδικής κακοποίησης και αναζητήσαμε πληροφορίες , όπως για παράδειγμα τα ποστοστά των περιστατικών που συμβαίνουν στη χώρα μας , αφενός για να δούμε με ποιους τρόπους μπορούμε να τα προλάβουμε και να τα αποφύγουμε , και αφετέρου πώς μπορούμε να κάνουμε τα παιδιά μας να μιλήσουν ανοιχτά χωρίς φόβο, αν δεχτούν οποιαδήποτε παρενόχληση.
Δυστυχώς στην χώρα μας ,τα ποσοστά των παιδιών που έχουν δεχτεί σωματική βία βρίσκονται στα ύψη. Οκτώ στα δέκα έχουν υποστεί σωματική βία και ένα στα 20 έχει εμπειρία σεξουαλικής βίας! Σύμφωνα με τις έρευνες ,τα αγόρια είναι περισσότερο εκτεθειμένα σε σεξουαλική βία, σε σχέση με τα κορίτσια και η σεξουαλική παραβίαση συμβαίνει πιο συχνά στις τάξεις του Γυμνασίου και εκείνες του Λυκείου. Στον αγροτικό πληθυσμό είναι πιο συχνή η σωματική βία σε σχέση με τον αστικό πληθυσμό όπου υπερτερεί η ψυχολογική και σεξουαλική βία.
Τα ανησυχητικά στοιχεία για την έκθεση των Ελληνόπουλων σε βίαιες εμπειρίες και συμπεριφορές προκύπτουν από την πανελλαδική έρευνα διάρκειας 36 μηνών που πραγματοποίησε το Ινστιτούτο Υγείας του Παιδιού σε περισσότερα από 15.300 παιδιά ηλικίας 11, 13 και 16 ετών.
Πολύ συχνά χρησιμοποιούνται και οι όροι σεξουαλική παραβίαση ή αιμομιξία. Ο τελευταίος όρος δίνει και μια διάσταση στο φαινόμενο φέρνοντας το άτομο που κακοποιεί σεξουαλικά τα παιδιά μέσα στο στενό αλλά και στο ευρύτερο οικογενειακό περιβάλλον. Σε όλες τις περιπτώσεις είναι ένα άτομο που έχει χρόνο και χώρο με το παιδί αλλά και ένα άτομο που η σχέση του με το παιδί (σχέση αγάπης ή φόβου) του εξασφαλίζει τη μυστικότητα του γεγονότος. Έχει παρατηρηθεί επομένως, ότι οι δράστες της παιδικής σεξουαλικής κακοποίησης είναι γνωστοί στην οικογένεια και στο παιδί. Η σεξουαλική κακοποίηση του παιδιού μπορεί να συμβεί μέσα στην οικογένεια από το γονιό, από θετό γονιό, πατριό, σύντροφο της άγαμης μητέρας, θείο, ξάδελφο, αδελφό ή άλλους συγγενείς.
Στο σύνολο των περιστατικών παιδικής σεξουαλικής κακοποίησης που έχουν αναφερθεί ή καταγγελθεί στο Συμβουλευτικό Κέντρο, δράστης είναι ο πατέρας, ο πατριός ή ο σύντροφος της άγαμης μητέρας.
Τα παιδιά που έχουν κακοποιηθεί:
▪Βιώνουν αισθήματαενοχής και υπευθυνότητας γι’αυτό που τους συμβαίνει
▪Αντιμετωπίζουν την κατάσταση σαν ένα «ένοχο οικογενειακό μυστικό»
▪Λειτουργούν προστατευτικά προς τους γονείς τους
▪Ακόμη και να αντιληφθούν το κίνδυνο σπάνια ζητούν βοήθεια
Είναι δύσκολο να καταλάβεις αν το παιδί σου έχει κακοποιηθεί σεξουαλικά. Σημάδια στην συμπεριφορά του παιδιού που θα πρέπει να σε ανησυχήσουν και να απευθυνθείς άμεσα σε παιδοψυχίατρο και παιδίατρο είναι:
• Ζωγραφίζει εικόνες που αναπαριστούν σεξουαλικές πράξεις.
• Γνωρίζει λέξεις και πράξεις σεξουαλικές, που δε συνάδουν με την ηλικία του.
• Φοβάται ξαφνικά και αναιτιολόγητα τον πατέρα ή πατριό, ή το σύντροφό σου.
• Δείχνει ιδιαίτερη προσκόλληση στον πατέρα ή πατριό ή το σύντροφό σου.
• Δείχνει νευρικό ή βρίσκεται σε ένταση όταν ο πατέρας ή πατριός, ή ο σύντροφός σου εμφανίζεται ξαφνικά στο χώρο.
• Φεύγει από το σπίτι.
• Αυτοτραυματίζεται ή κάνει απόπειρα αυτοκτονίας.
• Εμφανίσει πόνο, πληγές, αιμορραγία και υγρά στη γεννητική περιοχή.
• Εμφανίζει σεξουαλικά μεταδιδόμενο νόσημα (π.χ. έρπη γεννητικών οργάνων).
• Είναι έγκυος.
Σίγουρα όμως, οι γονείς έχουμε στα χέρια μας κάποιο όπλο… Σκέψου λίγο τι ζητάμε από τα παιδιά μας να προσέχουν σε σχεδόν καθημερινή βάση: “Πρόσεξε πώς περνάς τον δρόμο” ή “Μην πλησιάζεις τον αναμμένο φούρνο”. Δεν υπάρχει απολύτως κανένα στίγμα σε αυτές τις προειδοποιήσεις, αφού απώτερος στόχος είναι η ασφάλεια του παιδιού. Όμως το να μιλήσεις και για “αγγίγματα” που πρέπει το παιδί να προσέχει και για τις “ευαίσθητες περιοχές” του σώματός του που πρέπει να αγγίζονται μόνο από συγκεκριμένους ανθρώπους είναι ισοδύναμα ζωτικής σημασίας για την ασφάλεια του παιδιού.
Σε ποια ηλικία πρέπει να ξεκινάμε οι γονείς αυτή την εκπαίδευση; Σε πολύ μικρή ηλικία, από 2-3 ετών, μπορείς να αρχίσεις να μιλάς στο παιδί για τα σημεία του σώματός του που είναι “δικά του” και που δεν πρέπει να αγγίζει κανείς άλλος εκτός από εκείνους που το φροντίζουν (γονείς, γιατροί κ.ο.κ.). Και καθώς το παιδί μεγαλώνει, αρχίζεις και “χτίζεις” σταδιακά επάνω σε αυτόν τον διάλογο. Στο σημείο αυτό να σε διαβεβαιώσω ότι δεν πρόκειται να πληγώσεις το παιδί σου αν του μιλήσεις για το πέος ή τον κόλπο του. Αντίθετα, το ενδυναμώνεις δίνοντάς του απτές, κανονικές λέξεις και όχι τα αόριστα “παρατσούκλια” που δίνουμε συχνά οι γονείς που επικοινωνούμε στο παιδί ένα πολύ ισχυρό μήνυμα ότι κάτι δεν πάει καλά με τη σεξουαλικότητά του. Ο συνεχής αυτός διάλογος είναι ένας πολύ πιο υγιής τρόπος επικοινωνίας από το να περιμένουμε, π.χ., να κλείσει τα 10 του χρόνια για να πούμε μια μέρα: “Ωχ, πρέπει αύριο να καθίσω να του κάνω μια εφ’ όλης της ύλης συζήτηση”. Διότι πετυχαίνεις τη διάνοιξη μιας διαρκούς διόδου, το παιδί αντιλαμβάνεται ότι πρόκειται για ένα αποδεκτό θέμα και ότι μπορεί να σε προσεγγίσει αν κάτι το ανησυχεί ή αν κάτι του φανεί “περίεργο”. Και τότε μπορείς να προλάβεις κάτι που μπορεί να οδηγήσει σε σεξουαλική κακοποίηση. Μην ξεχνάμε, οι περισσότεροι θύτες δεν θα προβούν αμέσως σε μια “καθαρή” σεξουαλική πράξη. Θα προσπαθήσουν αρχικά να πιάσουν κουβέντα με το παιδί, να κερδίσουν την εμπιστοσύνη του… Μπορεί να το αγγίξουν με κάποιον τρόπο που να μην είναι αμιγώς σεξουαλικός αλλά ξεπερνά τα όρια του επιτρεπτού. Για παράδειγμα, “Άσε με να σε τρίψω στην πλάτη”. Αν έχεις δημιουργήσει ένα περιβάλλον ανοιχτής επικοινωνίας, το παιδί θα έρθει και θα σου πει: “Αυτός ο άνθρωπος μου ζήτησε να μου τρίψει την πλάτη…”. Και τότε θα έχεις προλάβει κάτι σε πρώιμο στάδιο.
Όσον αφορά τη συμπεριφορά του συντρόφου σου να σε προβληματίσει αν:
• Είναι πολύ διαχυτικός με το παιδί και συνέχεια εκδηλώνει την αγάπη του με υπερβολικά αγγίγματα στο σώμα του παιδιού.
• Διαθέτει υπερβολικό χρόνο στο παιδί.
• Έχει αναπτύξει μια ιδιαίτερη σχέση με το παιδί και σε έχει αποκλείσει από αυτή.
• Εισβάλλει στο δωμάτιο του παιδιού ή στο λουτρό, την ώρα που το παιδί ντύνεται, πλένεται ή κάνει τις ανάγκες του.
Η σιωπή είναι η βασική διαφορά της σεξουαλικής κακοποίησης από τις άλλες μορφές παιδικής κακοποίησης. Οποιαδήποτε μορφή κακοποίησης και αν αντιληφθείτε στο οικογενειακό περιβάλλον ή στον περίγυρο σας, μην μένετε άπραγοι!
Μπορείτε να καλέσετε στην Εθνική Τηλεφωνική Γραμμή για τα παιδιά SOS 1056, για να πάρετε κατευθύνσεις και συμβουλές.
Πηγές: http://www.tovima.gr/
http://www.hamogelo.gr/
http://www.imerisia.gr/
http://atheativia.psichogios.gr/