Άλλοι τρώνε τα νύχια τους, άλλοι τρώνε πολύ γενικώς. Οι κακές συνήθειες λόγω νευρικότητας ταλαιπωρούν πολλά άτομα, που φαίνεται ότι απλά δεν μπορούν να σταματήσουν. Πού οφείλεται όμως αυτή η συμπεριφορά και πόσο αρνητικές συνέπειες μπορεί να έχει;
Ας ρίξουμε μια ματιά σε μερικές από τις πιο κοινές ‘’κακές’’ συνήθειες αλλά και στους τρόπους που θα σας βοηθήσουν να είναι το 2010 η χρονιά που πραγματικά θα σταματήσετε να τρώτε τα νύχια σας ή τέλος πάντων θα εγκαταλείψετε οποιαδήποτε συνήθεια δεν σας κάνει καλό.
Δε φταίνε πάντα τα νεύρα
Παρά την αντίληψη που υπάρχει ότι είστε επιρρεπείς σε αυτές τις συνήθειες όταν είστε νευρικοί ή αγχωμένοι, στην πραγματικότητα οι κακές συνήθειες μπορούν να εμφανιστούν ανά πάσα ώρα και στιγμή, ανάλογα με την ιδιοσυγκρασία κάθε ατόμου. Κάνουν για παράδειγμα την εμφάνισή τους όταν είστε βαριεστημένοι, χαλαροί, μόνοι σας ή βλέπετε τηλεόραση.
Πιθανόν να συνεχίζετε αυτές τις συνήθειες επειδή σας προσφέρουν κάποια ικανοποίηση.
«Κάθε συνήθεια που διαιωνίζεται, ανταμείβεται», δήλωσε η Carol Goldberg, ψυχολόγος στη Νέα Υόρκη. «Έτσι κατά κάποιο τρόπο κάνει το άτομο να αισθάνεται πιο χαλαρό ή τέλος πάντων του ‘’δίνει’’ κάτι άλλο – αν δεν του έδινε ικανοποίηση, δε θα συνέχιζε να το κάνει.»
Οι πιο κλασικές περιπτώσεις:
–Τρώτε τα νύχια σας: πρόκειται για την πιο κοινή νευρική συνήθεια, που επηρεάζει περίπου το ένα τρίτο των μικρών παιδιών, το 44 % των εφήβων και το 19-29 % των ενηλίκων, σύμφωνα με την ψυχολόγο Penny Donnenfeld, η οποία έχει ιδιωτικό ιατρείο στη Νέα Υόρκη. «Μπορεί να είναι μία φυσική συνέχεια μιας συνήθειας που ήταν καταπραϋντική στην παιδική ηλικία», δηλώνει η ίδια. «Τα μωρά είναι προσανατολισμένα στο στόμα και έτσι η επικράτηση της συνήθειας σε νήπια και μικρά παιδιά θα μπορούσε να είναι απομεινάρι της παιδικής ηλικίας. Η συνήθεια αυτή μπορεί να ξεκινήσει ακόμα και από μιμητισμό», σημειώνει η Penny Donnenfeld, η οποία έχει παρατηρήσει ότι τα παιδιά αρχίζουν να δαγκώνουν τα νύχια τους μετά την παρατήρηση ενός δημοφιλούς συμμαθητή να κάνει κάτι τέτοιο.
-Πιπιλίζετε τον αντίχειρα: Τα μωρά γεννιούνται με την τάση να πιπιλίζουν κάτι στο στόμα τους, ένα αντανακλαστικό που τους επιτρέπει να θηλάζουν. Αν και πολλά παιδιά θα συνεχίσουν να πιπιλίζουν τους αντίχειρές τους μέχρι την ηλικία των 2-4 ετών, τα περισσότερα εγκαταλείπουν βαθμιαία αυτή τη συνήθεια.
-Τρώτε πολύ φαγητό: Οι άνθρωποι τρώνε περισσότερο από όσο πρέπει για διάφορους λόγους, όπως από άγχος, απογοήτευση ή ένα αίσθημα κενού. «Μερικές φορές οι άνθρωποι βλέπουν το φαγητό ως έναν τρόπο αυτό-ίασης, δεδομένου ότι ορισμένες τροφές μπορούν να δημιουργήσουν συναισθήματα ευτυχίας», αναφέρει η Penny Donnenfeld.
-Καπνίζετε: Είναι κάτι περισσότερο από μια απλή συνήθεια, αφού το κάπνισμα μπορεί να γίνει εθιστικό, με τους καπνιστές συχνά να εξαρτώνται από τη νικοτίνη. Προκαλεί αλλαγές στα επίπεδα ορισμένων χημικών ουσιών στον εγκέφαλο, με αποτέλεσμα να προκαλεί αισθήματα ηρεμίας και απόλαυσης, στα οποία μπορούν να εθιστούν οι καπνιστές.
Οι κίνδυνοι
Αυτές οι φαινομενικά ακίνδυνες συμπεριφορές μπορούν να έχουν αρνητικές συνέπειες.
«Για παράδειγμα το “φάγωμα” των νυχιών σας μπορεί να είναι ανθυγιεινό και να βοηθάει στην εξάπλωση μικροβίων», τονίζει η Carol Goldberg. «Από αυτή την άποψη το να βάζετε τα βρώμικα νύχια σας στο στόμα σας, δεν είναι και πολύ καλή ιδέα».
Είναι ακόμη μία συνήθεια που μπορεί να προκαλέσει αρνητικές εντυπώσεις στους άλλους. «Κοινωνικά δεν φαίνεται ωραίο», εξηγεί η Carol Goldberg. «Αφήστε που αν τρώτε τα νύχια σας, καταστρέφετε την αισθητική των νυχιών σας».
Το πιπίλισμα του αντίχειρα δεν εγκυμονεί κινδύνους. Αν τα παιδιά δεν εγκαταλείψουν τη συνήθεια από τη στιγμή που αποκτούν μόνιμα δόντια, μπορεί να προκαλέσει στοματικά και οδοντικά προβλήματα σύμφωνα με την Αμερικάνικη Οδοντιατρική Εταιρία.
Τα προβλήματα υγείας που μπορούν να προκαλέσουν η υπερφαγία και το κάπνισμα είναι γνωστά. Η υπερβολική κατανάλωση φαγητού μπορεί να οδηγήσει σε παχυσαρκία, η οποία έχει συνδεθεί με την εμφάνιση πολλών παθήσεων, όπως o διαβήτης, οι καρδιακές παθήσεις και ο καρκίνος. Το κάπνισμα επίσης αυξάνει τον κίνδυνο ασθενειών, όπως ο καρκίνος του πνεύμονα, τα εγκεφαλικά επεισόδια και η καρδιακή προσβολή.
Πώς να “κόψετε” τις κακές συνήθειες
Αν και μπορεί να μην είναι εύκολο, το να απαλλαγείτε από τις νευρικές συνήθειες είναι σίγουρα δυνατό, λένε οι ψυχολόγοι. Το πρώτο βήμα: πρέπει να θέλετε να σταματήσετε το κάπνισμα, σύμφωνα με την Carol Goldberg. Από τη στιγμή που θα το πάρετε απόφαση να το κόψετε, μπορείτε είτε να πάτε ένα ταξίδι για να αλλάξετε παραστάσεις είτε να χρησιμοποιήσετε τεχνικές, που θα σας βοηθήσουν να τα καταφέρετε.
Αν συνηθίζετε να τρώτε τα νύχια σας, μπορείτε να δοκιμάσετε να φοράτε γάντια ή να έχετε τα χέρια σας στις τσέπες, προτείνει η Carol Goldberg. Μπορείτε να βρείτε άλλες δραστηριότητες, που θα απασχολούν τα χέρια σας, όπως το πλέξιμο ή μια μπάλα αντι-στρες, προσθέτει η Penny Donnenfeld.
Είναι εξάλλου σημαντικό να έχετε συναίσθηση του πότε ξεκινάτε το ‘’φάγωμα’’ των νυχιών σας ή το πιπίλισμα του αντίχειρα, δεδομένου ότι πολλοί το κάνουν χωρίς να το συνειδητοποιούν.
Η αντιμετώπιση της υπερφαγίας είναι λίγο πιο δύσκολη. «Μπορείτε να ζήσετε χωρίς να τρώτε τα νύχια σας, αλλά θα πρέπει να φάτε φαγητό», δηλώνει χαρακτηριστικά η Carol Goldberg . «Έτσι στο θέμα του φαγητού θα πρέπει να είστε σε θέση να έχετε αυτοέλεγχο».
Για συνήθειες, όπως το κάπνισμα, μπορεί να χρειαστεί να ζητήσετε βοήθεια προκειμένου να απεξαρτηθείτε από τη νικοτίνη, την εθιστική ουσία των τσιγάρων. Η αλλαγή της ρουτίνα σας μπορεί να λειτουργήσει. «Αν έχετε συνηθίσει να καπνίζετε μαζί με τον καφέ σας, μήπως να παραλείψετε τον καφέ;» προτρέπει η Penny Donnenfeld.
Αν και ο τελικός στόχος θα πρέπει να είναι να καταφέρετε να αλλάξετε τις συνήθειές σας, είναι σημαντικό να έχετε ενδιάμεσους στόχους στην πορεία, υποστηρίζουν οι ψυχολόγοι.
Για παράδειγμα δεν μπορούμε να πούμε “ποτέ δεν πρόκειται να δαγκώσω τα νύχια μου ξανά”. Αυτό που μπορούμε να πούμε κατ ‘αρχάς είναι “θα παρατηρώ κάθε φορά που βάζω τα δάχτυλά μου στο στόμα μου και θα τα απομακρύνω“.
Και το σημαντικότερο δεν θα πρέπει να αντιμετωπίζετε ένα ολίσθημα ως ένδειξη ότι κάθε προσπάθεια είναι μάταιη. Αν φάτε ένα κρουασάν βουτύρου δεν σημαίνει ότι θα πρέπει να φάτε ό, τι βρείτε μπροστά σας την επόμενη ημέρα γιατί δεν πειράζει έτσι κι αλλιώς. Σε οποιοδήποτε σημείο κατά μήκος της … διαδρομής μπορείτε να το πάρετε απόφαση και να κόψετε “μαχαίρι” μία κακή συνήθεια.