Σε καιρούς οικονομικής κρίσης, το ερώτημα είναι ένα: “Τι πρέπει να κάνω ώστε να ξοδεύω λιγότερα χρήματα στο σούπερ- μάρκετ, χωρίς όμως να επηρεαστεί αρνητικά η ποιότητα της διατροφής μου και χωρίς να ρισκάρω σε θέματα υγείας και ασφάλειας;”. Με απλά λόγια: πώς μπορώ να εξασφαλίσω για μένα και την οικογένειά μου καλό και φθηνό φαγητό;
Με μικρές αλλαγές στις καταναλωτικές σου συνήθειες θα καταφέρεις να τρέφεσαι πιο υγιεινά και να σου περισσεύουν περισσότερα χρήματα. Το όφελος που προκύπτει από τις παρακάτω συμβουλές είναι τριπλό: κάνεις καλό στην υγεία, στη σιλουέτα και στην τσέπη σου!Ιδού οι είκοσι αποδοτικότεροι τρόποι:
1. Πρώτα λογαριάζω:
Κατάγραψε και λογάριασε λεπτομερώς τα εβδομαδιαία έξοδα για φαγητό, ώστε να έχεις πλήρη εικόνα των χρηματικών σου εκροών. Άλλωστε, αν δεν ξέρεις πόσο ακριβώς σου στοιχίζουν, πώς θα κάνεις οικονομία και από τι; Άρχισε τους υπολογισμούς και αξιολόγησε αντικειμενικά εάν μπορείς να μειώσεις συγκεκριμένες δαπάνες, με ποιόν τρόπο και μέχρι ποιό ποσοστό;
2. Ψωνίζω με λίστα:
Για να μην παρασύρεσαι σε περιττές και ακριβές αγορές, σκέψου ποιά τρόφιμα χρειάζεσαι για τις επόμενες ημέρες και κατάγραψέ τα αναλυτικά, με τις ποσότητές τους. Με τη λίστα τροφίμων ανά χείρας και με ποσό μετρητών που δεν υπερβαίνει κατά πολύ την αξία τους, θα ψωνίσεις μόνο ό,τι έχεις προγραμματίσει.
3. Μελετώ, μαζεύω & χρησιμοποιώ:
Φυλλάδια με προσφορές προϊόντων, εκπτωτικά κουπόνια και κάρτες σούπερ μάρκετ (όχι πιστωτικές!), με αντάλλαγμα πόντους για φθηνότερες αγορές, σου δίνουν τη δυνατότητα να αγοράσεις πιο φθηνά και να αξιοποιήσεις καλύτερα τα χρήματά σου.
4. Ψάχνω και συγκρίνω:
Σύγκρινε τιμές, ποιότητες και ποσότητες. Κάποια καταστήματα μπορεί να προσφέρουν το ίδιο ακριβώς τρόφιμο σε καλύτερη τιμή, σε προσφορά ή με επιπλέον ποσότητα ως δώρο. Ανάμεσα σε προϊόντα με ίδια ποιότητα και ποσότητα, προτίμησε το φθηνότερο. Επίλεξε κάτι ακριβότερο μόνο εάν η αυξημένη τιμή δικαιολογείται από την ανώτερη ποιότητα ή από τη μεγαλύτερη καθαρή ποσότητα.
5. Προσέχω ποσότητες και προσφορές:
Οι μεγάλες συσκευασίες (οικονομικό μέγεθος) και οι προσφορές (π.χ. πληρώνεις 2, παίρνεις 3) συμφέρουν για τα προϊόντα που δεν αλλοιώνονται γρήγορα ή όταν πρόκειται να καταναλώσεις όλη την ποσότητα σχετικά σύντομα. Σε προσφορές με δώρο κάποιο άλλο τρόφιμο εξέτασε μήπως σε συμφέρει περισσότερο η μεμονωμένη αγορά τους. Σε κάθε περίπτωση, μην προμηθεύεσαι πολύ μεγάλες ποσότητες από προϊόντα ευπαθή και με μικρή διάρκεια ζωής.
6. Κυνηγώ εκπτώσεις, αξιολογώ την τελική τιμή:
Οποιαδήποτε μείωση τιμής σε ένα τρόφιμο που ούτως ή άλλως θα αγόραζες είναι πάντα προς το συμφέρον σου. Στην περίπτωση πανομοιότυπων προϊόντων που αμφιταλαντεύεσαι στο ποιό να προτιμήσεις, το κριτήριο επιλογής είναι η τελική τιμή αγοράς και όχι το ποσοστό της έκπτωσης.
7. Επιλέγω ελληνικά και εποχιακά:
Τα φρέσκα φρούτα και λαχανικά που δεν είναι εποχής, είναι συνήθως εισαγωγής ή προέρχονται από θερμοκήπια, κοστίζουν πιο ακριβά και δεν είναι το ίδιο νόστιμα ή θρεπτικά με τα εποχιακά. Βρες λοιπόν ποιά είναι της εποχής και κατόπιν ψάξε στην αγορά για τις φθηνότερες τιμές.
8. Δεν απορρίπτω τα κατεψυγμένα:
Επώνυμα κατεψυγμένα ψάρια, θαλασσινά και λαχανικά δεν περιέχουν συντηρητικά και – εφόσον ψύχονται και συντηρούνται σωστά – είναι ασφαλή και διατηρούν σε μεγάλο βαθμό τα θρεπτικά τους συστατικά. Επομένως, αποτελούν εξίσου καλή τροφή με τα αντίστοιχα νωπά, ενώ επιπλέον είναι πιο φθηνά, περισσότερο εύκολα στην προετοιμασία και πιο πρακτικά στο μαγείρεμα.
9. Αναρωτιέμαι: το χρειάζομαι;
Ορισμένα τρόφιμα ειδικών κατηγοριών (light, εμπλουτισμένα, λειτουργικά, για διαβητικούς κ.ά.) είναι ενδεχομένως χρήσιμα σε συγκεκριμένα άτομα. Ωστόσο, η κατανάλωσή τους δεν επιφέρει κανένα επιπλέον όφελος σε όσους δεν τα έχουν ανάγκη.
10. Πληρώνω παραπάνω μόνο για ό,τι αξίζει:
Πες ναι στα βιολογικά τρόφιμα, προϊόντα ολοκληρωμένης διαχείρισης και παραδοσιακά ελληνικά προϊόντα όταν είναι πράγματι επισημασμένα και πιστοποιημένα. Μόνο αυτά δικαιολογούν την υψηλή τιμή τους με κάποιο σαφές πλεονέκτημα έναντι των αντίστοιχων συμβατικών.
11. Δεν λέω όχι στα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας:
Τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας που παράγονται για λογαριασμό των μεγάλων σούπερ μάρκετ, πληρούν υποχρεωτικά τις προδιαγραφές ασφαλείας που ισχύουν για όλα τα τρόφιμα αλλά έχουν χαμηλότερη τιμή. Ωστόσο, δεν πρέπει να κάνεις συμβιβασμούς στην ποιότητα: διάβασε προσεκτικά τη διατροφική ετικέτα των προϊόντων που σ’ ενδιαφέρουν και προτίμησε το φθηνότερο, εφόσον περιέχει τα ίδια συστατικά με το αντίστοιχο προϊόν της ακριβότερης φίρμας.
12. Στρέφομαι στα πιο υγιεινά:
Τα έτοιμα φαγητά κοστίζουν πολύ ακριβά σε χρήματα αλλά και σε περιττά κιλά. Με 2 ευρώ, για παράδειγμα, μπορείς να αγοράσετε 1 χάμπουργκερ και 1 αναψυκτικό. Με περίπου 30 λεπτά του ευρώ λιγότερα, παίρνεις 1 κουλούρι με σουσάμι και 1 γιαούρτι. Καταλαβαίνεις ότι η δεύτερη επιλογή είναι πιο θρεπτική, πιο διαιτητική και θα σε χορτάσει για περισσότερη ώρα.
13. Δίνω προτεραιότητα στο σπιτικό φαγητό:
Σκέψου πόσα χρήματα δίνεις εβδομαδιαίως για να αγοράσεις σάντουιτς, τοστ, τυρόπιτες, σουβλάκια, τηγανητές πατάτες, μακαρονάδες ή πίτσες. Όμως, τα ίδια αυτά φαγητά μπορείς να τα φτιάξεις στο σπίτι και εννοείται πως θα σου κοστίσουν αρκετά φθηνότερα και ασφαλώς, θα είναι κατά πολύ ποιοτικότερα.
14. Κάνω λίγο κόπο παραπάνω:
Αντί για τριμμένο τυρί, προτίμησε ολόκληρο κομμάτι, το οποίο θα τρίψεις εσείς όταν χρειαστεί. Αντί ν’ αγοράσετε έτοιμο χυμό, στύψε φρούτα. Αντί τυποποιημένης σάλτσας φτιάξε τη δική σου σπιτική. Έτσι τρως υγιεινά και εξοικονομείς χρήματα!
15. Προτιμώ σνακ από τη φύση:
Έχε πάντα μαζί σου ένα φρέσκο φρούτο, μερικά αποξηραμένα φρούτα ή λίγους ξηρούς καρπούς. Κατανάλωσέ τα αντί για γλυκά ή αλμυρά σνακ, τα οποία συνήθως αγοράζεις. Έτσι, θα κάνεις καλό στην τσέπη σου και συγχρόνως στη γραμμή σου!
16. Παίρνω ταπεράκι στη δουλειά:
Κάθε φορά που παίρνεις σπιτικό φαγητό μαζί σου στη δουλειά (αντί να το παραγγέλνεις), εξοικονομείς τουλάχιστον 3 ευρώ. Αν την τακτική αυτή την εφαρμόζεις οικογενειακώς -έστω και περιστασιακά π.χ. τα παιδιά προτιμούν κολατσιό από το σπίτι- το μηνιαίο κέρδος μπορεί να υπερβεί τα 100 ευρώ.
17. Τρώω περισσότερα όσπρια, λιγότερο κρέας:
Τα όσπρια περιέχουν πολλές πρωτεΐνες, είναι πάμφθηνα σε σχέση με το κρέας και κάνουν καλό στην υγεία. Επιπλέον, αφού μαγειρευτούν, καταψύχονται εύκολα σε μερίδες, διατηρούνται αρκετό καιρό και με την προσθήκη λαχανικών ή άλλων δημητριακών (π.χ. ρυζιού) και μεταμορφώνονται σε ένα νέο, πλήρες και εύγευστο φαγητό.
18. Δεν πετάω λεφτά στα σκουπίδια:
Ό,τι περισσεύει δεν είναι υποχρεωτικά για πέταμα! Μπορείς για παράδειγμα, τα απομεινάρια φαγητού να τα συνδυάσεις σε κάποιο επόμενο γεύμα με άλλες τροφές. Όλα αυτά, εφόσον τα έχεις συντηρήσει σωστά και έχεις βεβαιωθεί ότι δεν έχουν αλλοιωθεί. Έτσι, θα φτιάξεις ένα τελείως διαφορετικό φαγητό, εξίσου θρεπτικό αλλά με μικρότερο κόστος.
19. Μαγειρεύω απλά:
Τα απλά φαγητά, με λίγα και καλά υλικά που μαγειρεύονται σχετικά εύκολα, είναι η οικονομικότερη λύση για την καθημερινότητά μας. Αντίθετα, οι πιο περίπλοκες συνταγές απαιτούν περισσότερα συστατικά, που σημαίνει μεγαλύτερο κόστος ενώ έχουν αυξημένες πιθανότητες αποτυχίας και δύσκολα μετατρέπονται σε κάτι άλλο.
20. Βάζω το παλιό μπροστά, το καινούργιο πίσω:
Οργάνωσε σωστά το ψυγείο και τα ντουλάπια τροφίμων, με βάση τον κανόνα FIFO (First In, First Out): τοποθετείς πάντα πιο μπροστά τα τρόφιμα που αγόρασες παλαιότερα και θα λήξουν συντομότερα και πιο πίσω τα τρόφιμα που αγόρασες πιο πρόσφατα και θα λήξουν κάποιες ημέρες αργότερα.
Το προφίλ της έξυπνης καταναλώτριας:
1. Γνωρίζει τις πραγματικές ανάγκες και τις οικονομικές της δυνατότητες.
2. Έχει σχέδιο, στρατηγική και μεθοδικότητα. Κάνει πρώτα τους υπολογισμούς δεν χάνει ποτέ το λογαριασμό
3. Φτιάχνει πάντα λίστα αγορών. Αφιερώνει χρόνο στα ψώνια, ψάχνει και συγκρίνει ποιότητα και τιμές, ξέρει ότι υπάρχουν πολλές εναλλακτικές επιλογές ενώ εκμεταλλεύεται τις αληθινές προσφορές.
4. Δεν δελεάζεται από παραπλανητικές εκπτώσεις και επιμένει στη σχέση ποιότητας – τιμής.
5. Συντηρεί τα τρόφιμα σωστά, μαγειρεύει λιτά και ευφάνταστα ενώ δεν πετά στα σκουπίδια τα λεφτά της.